Các bước hành động trong cơn suy thoái

Thực tế đã cho thấy, khi đối phó với suy thoái kinh tế, hầu hết các công ty đều giảm bớt các dự định, và áp dụng những biện pháp phòng vệ để cắt giảm chi phí. Mục tiêu của họ đơn giản là vượt qua được suy thoái hoặc, cố lắm thì bảo toàn được nguồn thu và tăng trưởng hiện thời. Thế nhưng, với những công ty có cách nhìn tham vọng đi lên, suy thoái không chỉ là một sự đe dọa mà còn là một cơ hội

Họ tìm kiếm những điểm yếu của các đối thủ cạnh tranh, và phát hiện ra cơ hội để thâm nhập chống lại họ, giảm giá một số sản phẩm/dịch vụ để tăng thêm thị phần, hoặc thậm chí tăng giá có chọn lọc để thu thêm lợi nhuận.

Thay vì giữ nguyên hiện trạng, họ tìm kiếm nhiều cách thức để thúc đẩy năng lực cốt lõi trong những lĩnh vực mới. trong các ngành công nghệ hoặc các phân đoạn thị trường. Có hai khía cạnh chuẩn bị: trước tiên, giảm thiểu tổn thất để đạt tăng trưởng và lợi nhuận; tiếp đến, khai thác các cơ hội để chống cạnh tranh. Điều chủ yếu là cải tiến để hoạt động cho hiệu quả, thúc đẩy phần kinh doanh cốt lõi và tạo nên vị thế bền vững trên thị trường.

Việc chuẩn bị nói trên chính là tạo điều kiện cho doanh nghiệp hành động nhanh hơn, tập trung hơn, hiệu quả hơn khi suy thoái xảy đến và đem lại lợi ích cạnh tranh lâu dài. Tuy vậy, muốn thành công trong giai đoạn suy thoái, đòi hỏi phải có kỷ luật, tính nghiêm khắc và sự giám sát chặt chẽ. Dưới đây là 6 bước hành động cần tiến hành.

Đánh giá rủi ro

Hãy bắt đầu bằng việc phân tích mức độ chịu đựng của doanh nghiệp đến đâu khi suy thoái tác động đến doanh số bán, chi phí, lợi nhuận cũng như chu kỳ kinh doanh. Doanh nghiệp phải đa dạng hóa sản phẩm, khách hàng, vùng tiêu thụ như thế nào để đối phó với những biến động? Trả lời những câu hỏi này sẽ giúp cho việc xác định những hành động ưu tiên cần thực hiện.

Để tìm ra các rủi ro tiềm ẩn, hãy xem xét các ngành kinh doanh và toàn bộ phạm vi hoạt động của công ty, mối liên kết giữa các chuỗi giá trị. sự co dãn của các nhà cung cấp và của khách hàng, của thị trường và tiền tệ . Mỗi yếu tố trong đó đều có thể tác động đến nhau một cách tích cực hoặc tiêu cực và phải được phân tích kỹ. Hãy soạn ra một loạt những kịch bản trong suy thoái dựa theo kinh nghiệm đã qua và dự kiến cho tương lai, chọn ra ngành kinh doanh hay sản phẩm nào bị tác động nhiều nhất bởi suy thoái, những gì tác động đến chi phí đầu vào, năng suất tăng trưởng và đổi mới. Đánh giá những điểm mạnh và điểm yếu của công ty, các phương tiện sản xuất có đủ để sinh lời khi suy thoái không, thị trường nước ngoài biến động ra sao, các đối thủ cạnh tranh sẽ phản ứng ra sao, ai là đối thủ mạnh nhất…

Thông thường, các doanh nghiệp ít để ý đến những dấu hiệu ban đầu của suy thoái như: khách hàng thanh toán chậm hơn, số hàng tồn kho tăng lên…, đến khi nhận ra thì quá muộn để hoạch định một chiến lược hiệu quả. Có được hệ thống cảnh báo sớm có thể giúp doanh nghiệp chiến thắng trong cạnh tranh.

Hệ thống này sẽ giám sát các tín hiệu báo nguy để kịp thời đề ra những hành động ứng phó, chẳng hạn như: các khoản tín dụng cho khách hàng bị hoàn trả chậm, các nhà cung cấp không duy trì việc giao hàng thường xuyên, giá cả các loại nguyên liệu biến động, đối thủ cạnh tranh có động thái khác…

Những công ty yếu và thiếu hiệu quả phải đối mặt với rủi ro lớn nhất, cũng như chậm phục hồi nhất khi nền kinh tế khó khăn. Do vậy, muốn chiến thắng, phải chuẩn bị khi còn đủ thời gian để hành động: chỗ nào cần cải tiến hoạt động, cắt giảm chi phí, thêm giá trị giá tăng, có thể khai thác nguồn lực rẻ ở nước nào… để tạo ra giá thành thấp cũng như đa dạng hóa rủi ro về tiền tệ và khách hàng. Có thể tinh giản các cấp quản lý hoặc nhân sự để có được một tổ chức gọn nhẹ và linh hoạt không?

Hãy áp dụng một cách tiếp cận rộng rãi hơn là đơn thuần chỉ cắt giảm chi tiêu. Hãy triển khai các quan hệ hợp tác, các thỏa thuận về sáng chế và khai thác nguồn lực rẻ từ bên ngoài để tạo ra những cơ hội mới. Hoặc khi cần, vẫn có thể tăng chi tiêu cho một số lĩnh vực để sẵn sàng đạt các mục tiêu chiến lược như thay đổi mô hình kinh doanh, các kênh phân phối…

Tạo ra một kế hoạch hành động ưu tiên

Một công ty sung sức về hoạt động và tài chính có nhiều tự do thực hiện các mục tiêu chiến lược trong thời kỳ kinh tế khó khăn. Họ dành ưu tiên cho các lĩnh vực cải tiến, tập trung vào các trọng điểm kinh doanh. Mức độ rủi ro và các mục tiêu đề ra cho kỳ suy thoái kế tiếp sẽ tạo nên kế hoạch hành động.

Hãy hình thành trước một bước những gì cần làm để giảm bớt ảnh hưởng của giai đoạn kinh tế khó khăn và chiến thắng trong cạnh tranh. Những việc làm tạo ra giá trị nhanh hơn phải được xếp ưu tiên hàng đầu, vì thời gian phản ứng là yếu tố quyết định thành công.

Ngoài ra, còn cần học cách rút ngắn việc triển khai các dự án trong vài tuần chứ không phải trong vài tháng. Các doanh nghiệp nhất thiết phải cân đối về thời gian, chi phí/ sức lực. lợi ích, và cần nhận thức thật rõ ràng điều gì cần làm, điều gì cần tránh.

Suy nghĩ khác thông lệ

Không nên bộc lộ rõ ý đồ để đối thủ cạnh tranh biết. Chẳng hạn, phản ứng thông thường trong suy thoái là xiết chặt các điều khoản thanh toán và ra sức tăng thu để đảm bảo nguồn tài chính. Tuy vậy, cũng cần phân biệt những khách hàng tiềm năng nhất, có nhiều cơ hội sinh lời và tăng trưởng, hãy dành những điều kiện thanh toán thuận lợi để thu hút được hoạt động của họ. Đối với những nơi ít hấp dẫn thì đương nhiên cần siết chặt hơn.

Ngoài ra, cần theo sát các khách hàng của đối thủ cạnh tranh để thâm nhập khi thời cơ thuận tiện. Một hành động khác cũng đáng giá là tăng thêm (chứ không phải là cắt giảm) đầu tư cho công tác tiếp thị hoặc nghiên cứu và phát triển (R&D). Hơn nữa, cũng cần đẩy mạnh hoặc tăng tốc các dự án có thể hoàn vốn nhanh nhất khi kinh tế bắt đầu hồi phục.

Đồng thời, hãy để mắt đến những người có tài thôi việc từ các đối thủ cạnh tranh để tuyển dụng họ. Hãy nắm bắt trước những lĩnh vực cần tuyển mộ và hướng nỗ lực của công ty vào phía đó. Chiếm lĩnh và sáp nhập (M&A) cũng biểu thị thời cơ trong suy thoái.

Cuối cùng, doanh nghiệp cần phải cơ động kể cả mặt phòng vệ lẫn mặt tấn công, chứ không nên lệ thuộc hoàn toàn vào kế hoạch. Dù kế hoạch vạch ra có chu đáo đến đâu cũng vẫn có những yếu tố bất ngờ khó lường. Các đối thủ cạnh tranh có thể hành động không lường trước được và đe dọa những giả định hoặc chiến lược của mình.

Do đó, phải sẵn sàng thay đổi hướng hành động khi tình thế thay đổi: duy trì những nguồn lực dự trữ hoặc cải tiến cách quản lý vốn lưu độngj sẵn sàng nắm lấy cơ hội mới nảy sinh, chẳng hạn thu hút người tài khi đối thủ sa thải họ….

Tất nhiên, không thể lường trước được mọi diễn biến, song nếu chịu khó chuẩn bị các kịch bản đa dạng, đầu óc sẵn sàng tỉnh táo thì sẽ nắm bắt được thời cơ do suy thoái đem lại.