Vị đắng trong thành công

Là một trong những nhà sản xuất đồ ngọt hàng đầu thế giới, được biết đến nhiều nhất thông qua thương hiệu “nụ hôn Hershey” (“Hershey kiss”), ít ai hình dung được quãng thời gian đầy gian nan mà ông chủ tập đoàn Milton Hershey đã trải qua để có được ngày nay. 

Quan trọng nhất, dù gặp rất nhiều thất bại lúc đầu nhưng ông chưa bao giờ từ bỏ. Cuối cùng, vinh quang đã mỉm cười khi Milton Hershey đã trở thành nhà sản xuất sôcôla sữa đầu tiên của nước Mỹ. 

Tôn chỉ của Hershey đã phát triển dựa vào những phương pháp sản xuất hiện đại nhất có sẵn, theo khẩu hiệu: “Thanh sôcôla Mỹ tuyệt vời nhất”. Nhà tỷ phú từng tâm sự: “Chúng ta bắt đầu từ việc làm một điều gì đó mới, điều mà chúng ta chưa từng làm trước đây… Chúng ta phải học qua việc thực hiện việc đó. Khi chúng ta đi đúng hướng, chúng ta sẽ tiếp tục phát triển theo con đường đó. Còn nếu chúng ta đi sai hướng thì bạn cần nhớ rằng đừng mắc đi mắc lại những lỗi giống nhau”.

Milton Hershey tên đầy đủ là Milton Snavely Hershey hay còn gọi là Henry Hershey. Ông sinh ra trong một gia đình theo đạo Tin lành không lấy gì làm khá giả tại vùng hẻo lánh bang Pennsylvania. Vào năm 1872, chàng thiếu niên Milton Hershey được nhận vào học việc tại một nhà máy kẹo ở gần Lancaster. Tới năm 1876, Hershey đã có đủ kỹ năng để tự mình bước vào con đường kinh doanh kẹo. Ông vay tiền họ hàng rồi chuyển đến Philadelphia và bắt đầu làm kẹo cứng và caramen. Ông bán kẹo trên chiếc xe đẩy. Công việc này kéo dài 6 năm, nhưng sau cùng những tranh chấp giữa ông và cha đã khiến kinh doanh không thu được lợi nhuận. 

Cuối năm 1882, Hershey theo cha đến miền Tây, đến Colorado. Ông kiếm được một việc làm caramen tại một nhà máy kẹo. Trong quá trình làm việc, ông đã học cách cải tiến hương vị kẹo bằng cách thêm sữa tươi. Hershey chuyển từ Denver đến Chicago và New Orleans, Louisiana trước khi định cư tại New York City. Ông làm việc ở một nhà máy kẹo và bên cạnh đó tự tạo ra loại caramen của riêng ông dựa vào công thức ông đã tìm ra ở Colorado. Dần dần, ông mở công ty kẹo riêng. Công việc kinh doanh của công ty thất bại vì ông đã phát triển nó quá vội vàng. 

Milton Hershey rất hào phóng nhưng một số người vẫn cho rằng ông là một ông chủ trả nhân công rẻ và rất khắt khe. Đôi khi, ông đến kiểm tra công nhân và cố gắng bắt họ dành giờ nghỉ để làm việc. Ông còn không đầu tư cho quảng cáo. Có một câu chuyện kể rằng khi ông nhìn thấy vỏ bọc thanh sôcôla Hershey vứt trên đường, ông đã lật nó lại để cho tên kẹo lộ ra – như một kiểu quảng cáo tự do. 

Năm 1886, sau khi gom đủ số vốn cần thiết, chủ yếu từ những mối quen biết, Milton Hershey đã đứng ra thành lập công ty Lancaster Caramel. Công ty phát triển nhanh chóng và Hershey cũng sớm trở nên giàu có. Khi công ty Caramen Lancaster phát triển, Hershey chuyển sang quan tâm đến lĩnh vực thực phẩm khác, Vào năm 1892, ông đến Thụy Sĩ với hi vọng học được cách làm pho mát. Trong chuyến đi, ông đã tìm ra cách làm sôcôla sữa. Năm sau, Hershey mua thiết bị làm sôcôla và bắt đầu bán cùng với caramen. 

Nhưng Hershey sẵn sàng thử nghiệm cái mới nên ông đã bán công việc kinh doanh caramen chỉ để dành cho sôcôla. Ông không thực sự muốn giàu có hơn. Thay vào đó, ông có kế hoạch xây thành phố của riêng ông – nơi mà công nhân có thể kiếm đủ tiền để tận hưởng cuộc sống. Bạn bè và gia đình ông đều cho rằng đây là một ý tưởng kỳ lạ. Theo Joel Glenn Brenner trong bài “The Emperors of Chocolate” (Những ông hoàng Sôcôla) thì vợ ông đã cho rằng chồng mình “nên kiểm tra lại đầu óc”. 

Những phản đối trên không ngăn cản được Hershey. “Thành phố Sôcôla” của riêng Milton vẫn tiếp tục được xây dựng trên mảnh đất quê hương ông. Ông mở nhà máy sôcôla vào năm 1905. Công việc đã bắt đầu ở thành phố với sự quy hoạch các khu phố và đặt tên cho các phố chính của Hershey là: Chocolate Avenue and Cocoa Avenue. Công nhân chuyển đến ở những ngôi nhà mà ông đã xây cho họ. Hershey giữ vai trò vừa là lính cứu hỏa, cảnh sát và thị trưởng của thành phố. 

Tại nhà máy, Hershey và nhân viên đã hoàn thiện loại sôcôla sữa rồi bắt đầu bán tại Mỹ. Nhà máy hiện đại của Hershey tăng tốc độ sản xuất sôcôla sữa mà trước đó đã được làm thủ công. Hershey đã giao cho một nhân viên kỳ cựu – William Murrie – phụ trách kinh doanh, còn ông và vợ tiếp tục những chuyến đi của họ. 

Họ cũng dùng tài sản để mở trường Công nghiệp Hershey cho trẻ mồ côi. Trong một cuộc phỏng vấn vào năm 1923 với New York Times, Hershey đã giải thích lý do tại sao ông thành lập trường: “Tôi không có người thừa kế, vì vậy tôi muốn các cậu bé mồ côi ở Mỹ trở thành những người thừa kế của tôi”.