Cách đây hơn 1 năm, chiếc kính viễn vọng lớn nhất thế giới đã được khánh thành ở tỉnh Quý Châu, Trung Quốc. 17 năm là khoảng thời gian mà các nhà khoa học nước sở tại bỏ ra để tìm được một địa điểm đủ rộng lớn, có thể xây dựng. 180 triệu USD là chi phí để chiếc kính viễn vọng có tên FAST đi vào vận hành.
Nhìn từ trên cao, FAST chẳng khác nào một chiếc chảo khổng lồ, với đường kính 500m, tương đương 30 sân bóng đá. Và người ta tin rằng, FAST được ra đời nhằm mục đích tìm kiếm sự có mặt của người ngoài hành tinh, cũng như dấu hiệu khác của sự sống.
Nói theo một cách rất mơ mộng, những người vận hành kính viễn vọng FAST chẳng khác nào các siêu anh hùng, bởi chính họ đang thực hiện một nhiệm vụ tưởng chừng chỉ có trong phim khoa học viễn tưởng…
Đổi lại, thù lao dành cho vị trí vận hành này cũng rất tốt. Trang South China Morning Post cho hay, vị trí chuyên gia điều khiển kính viễn vọng FAST có mức lương hơn 1,2 triệu USD.
Giáo sư Wang Tinggui – ngành thiên văn thuộc Đại học Khoa học và Kỹ thuật Trung Quốc tại tỉnh An Huy từng nhận xét: “FAST là cổng chào mở ra nhiều khám phá mới. Đối với một nhà thiên văn học, vận hành FAST có thể là cơ hội cả đời chỉ có một”.
Thế nhưng, kể từ khi được khánh thành vào đầu tháng 7/2017 tới nay, vị trí trên vẫn ế ẩm. Lý do chắc chắn sẽ khiến nhiều người phải cảm thấy bất ngờ…
Theo Viện Khoa học Trung Quốc – nơi sở hữu chiếc kính thiên văn khổng lồ, vị trí giám đốc điều hành hiện chỉ tuyển các nhà khoa học nước ngoài – với bất kỳ quốc tịch, chủng tộc nào, do họ cho rằng không có nhà thiên văn học nào trong nước đủ khả năng vận hành một thiết bị phức tạp và quy mô đến vậy.
Ban lãnh đạo này cho hay, dù việc đăng tuyển đã được phát đi rộng rãi trên khắp cộng đồng các nhà khoa học, nhưng cho tới nay họ vẫn chưa tìm ra được người phù hợp.
Cần phải nhấn mạnh, ngoài yếu tố ngoại quốc, vị trí điều hành kính viễn vọng FAST còn đòi hỏi nhiều trách nhiệm khác như: thiết lập và tổ chức các ủy ban khoa học để định hướng mục tiêu sử dụng lâu dài của kính thiên văn FAST…
Bên cạnh đó, để ứng tuyển, ứng cử viên phải có ít nhất 20 năm kinh nghiệm cùng kỹ năng điều khiển kính viễn vọng và kỹ năng quản lý.
Giáo sư Wang Tinggui cho rằng: “Đây đều là những yêu cầu này rất cao. Nó gần như khiến phần lớn các nhà thiên văn học không còn cơ hội. Các ứng viên đủ tiêu chuẩn chỉ đếm trên đầu ngón tay”.
Trong trường hợp các nhà khoa học nước ngoài trúng tuyển, họ cũng sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn, như rào cản ngôn ngữ, hay bất đồng văn hóa.
Ngoài ra, thách thức của công việc này đến từ thời gian biểu bất thường trong quá trình vận hành thiết bị. Nhà khoa học có thể phải từ bỏ những dự án hiện tại nếu trở thành người điều khiển FAST. Kính thiên văn này được đặt tại Quý Châu, một vùng xa xôi hẻo lánh và ít tiện nghi, khiến nhiều người tỏ ra dè dặt trước khi ứng tuyển.
Vì lẽ đó, vị Giáo sư đi tới kết luận: “Đây không phải là công việc cho một nhà khoa học, mà là việc cho một siêu anh hùng”.
Còn theo trang South China Morning Post, yêu cầu tuyển dụng vị trí chuyên gia vận hành kính viễn vọng FAST đang vấp phải sự bức xúc từ một số nhà thiên văn học trong nước, khi họ cho rằng giới chức nên mở rộng cơ hội cho các chuyên gia đại lục.
Theo trí thức trẻ
